Castel del Monte, het mysterie van het 8-hoekige kasteel
Puglia, Zuid-Italië kent veel pracht en praal: bijzondere steden, prachtige kustlijnen en heel veel kastelen. Toch is er één kasteel dat tussen alle andere bijzonderheden uiststeekt, en waarover meer gepraat wordt dan welk kasteel dan ook.
Het Castel del Monte vlakbij Andria is een bijzonder kasteel in alle opzichten, en het is dan ook niet voor niets op de UNESCO Werelderfgoedlijst gezet. Je kent het waarschijnlijk ook van de Italiaanse euro centen.
Inhoud artikel
Frederick II, passie voor architectuur
Frederick II was naast een politiek figuur ook een groot liefhebber van de kunsten en van wetenschap. Hij had een passie voor architectuur, wat resulteerde in een resem gebouwen die tijdens zijn heerschappij overal in het zuiden van Italië werden opgetrokken. Zo liet hij verschillende kathedralen en paleizen, maar voornamelijk kastelen bouwen, waarvan de best bewaarde exemplaren terug te vinden zijn in Puglia. Het grootste meesterwerk is dan ook Castel del Monte, het kasteel gelegen vlakbij Andria, zo’n 50 kilometer ten noorden van de stad Bari.
Geschiedenis en bouw van het kasteel
Castel del Monte werd in de dertiende eeuw, hoogstwaarschijnlijk tussen 1229 en 1249, boven op een heuvel gebouwd, maar de exacte reden waarom hij het kasteel liet bouwen is niet bekend. Het begon hoogstwaarschijnlijk als onderdeel van een strategisch netwerk van verdedigingskastelen waarvan deze in de buurt van Santa Maria di Monte Costro gebouwd moest worden. Doordat het op een heuvel gebouwd is is het kasteel al van ver af te zien, maar aangezien het niet vlakbij een stad of een strategisch wegpunt ligt lijkt het uiteindelijk niet gebouwd ter defensie van een dergelijk belangrijk punt.
Het kasteel heeft dan ook niet de kenmerkende onderdelen van een middeleeuws kasteel
Er ligt geen gracht om het kasteel heen en er is dan ook geen ophaalbrug, maar er zijn ook geen gaten in de muren waar pijlen doorheen geschoten konden worden of andere defensieve middelen.
Alles draait rond 8, acht, octagoon, octagonaal
Het kasteel heeft acht achthoekige torens, wat dan ook resulteert in een achthoekige plattegrond van het kasteel zelf. Er zijn dan ook theorieën dat het bouwwerk een verering was van de relatie tussen de mensheid en God, aangezien het achthoek in de dertiende eeuw symbool zou hebben gestaan voor de eenheid van God en de mensen.
Volgens de symboliek is in de achthoek beide de cirkel terug te vinden die voor de perfectie van God en het oneindige staat en het vierkant wat voor het menselijke en het eindige staat. Of dit ook daadwerkelijk de reden is geweest van de bouw van Castel del Monte is dus niet duidelijk. Er is bijvoorbeeld ook nog een theorie dat het kasteel dienst deed als een privé jachtverblijf.
LEESTIP: Mis niets tijdens je rondreis door Puglia met onze gratis reisgids Puglia.
De architectuur van het kasteel
4.1. Het kasteel als een religieus symbool
Het kasteel zelf is dus een achthoek, eentje van maar liefst 56 diagonale meter groot, maar geometrie was niet alleen belangrijk voor de hoofdvorm van het kasteel. Er staat een achthoekige toren op elke hoek en de binnenplaats is als resultaat ook achthoekig. Elke toren heeft twee verdiepingen met op elke verdieping acht kamers met hoge plafonds. Dit alles versterkt de theorie dat het kasteel als een religieus symbool gediend heeft.
4.2. Eerste toiletten in Europa zijn geweest die doorgetrokken konden worden
In het bouwwerk bevinden zich kamers die aan elkaar verbonden zijn en die versierd zijn met marmeren zuilen en open haarden, terwijl alle deuren en ramen een frame hebben van koraalsteen. Daarnaast vindt je in de meeste torens ook wasruimtes waarvan gedacht wordt dat het de eerste toiletten in Europa zijn geweest die doorgetrokken konden worden.
Dit in verband met het belang dat Frederick II in hygiëne zag, iets wat hij waarschijnlijk uit de Arabische wereld die hij zo bewonderde gehaald heeft. Het gebouw staat dan ook wel bekend als een perfect exemplaar waarin culturele elementen van de klassieke tijd, het noordelijke deel van Europa en de moslimwereld samen komen.
4.3. Gekleurd marmer en kwarts in de muren
Het interieur van het kasteel was ooit gedecoreerd met mozaïeken, schilderingen, tapijten en andere rijkdommen, maar helaas is het meeste weggehaald uit het kasteel door dieven en vandalen. Hierdoor blijven er voornamelijk lege kamers over, maar de deuren zijn nog steeds gedecoreerd met gekleurd marmer en ook het kwarts in de muren is nog steeds te onderscheiden
UNESCO Werelderfgoedlijst
Castel del Monte is één van de best bewaarde middeleeuwse kastelen in Zuid-Italië en is daarnaast ook een bijzonder en uniek bouwwerk die niet zozeer dienst deed als militair bouwwerk maar eerder als kunstwerk waarin verschillende architectonische stijlen terug te vinden zijn. Daarnaast is niet alleen de vorm van het bouwwerk bijzonder, maar ook het sanitair dat terug te vinden is in het kasteel waren ver vooruit op de tijd.
Hierdoor besloot UNESCO het kasteel in 1996 toe te voegen aan de Werelderfgoedlijst. Daarnaast is het kasteel een belangrijk onderdeel van de lokale geschiedenis, en de lokale bevolking is dan ook zeer trots op dit monument. Om deze redenen is het kasteel dan ook terug te vinden op de Italiaanse één eurocent munten.
Hoe Castel del Monte bereiken?
Castel del Monte kan je zowel met de wagen als met het openbaar vervoer bereiken. Vlakbij parkeren kan voor voor €5 en voor €1 met een shuttle de laatste 500 steile meters naar het kasteel af te leggen.
Wanneer je met het openbaar vervoer gaat kan je het beste vanuit Bari een Ferrovia Bari-Nord trein nemen naar Andria en hier op bus 6 richting het kasteel stappen. Deze bus gaat vijf keer per dag tussen april en oktober en doet er ongeveer 35 minuten over van het station naar het kasteel.
Openingstijden van Castel del Monte
Het kasteel is het gehele jaar door te bezoeken, maar tussen maart en september gelden er andere openingstijden dan tussen oktober en februari. Van 1 maart tot aan 30 september is het kasteel open van 10.15 uur ’s ochtends tot 19.45 uur ’s avonds, terwijl het van 1 oktober tot aan 28 februari van 9.00 ’s ochtends tot 18.45 uur ’s avonds geopend is. Let wel op, de kassa’s sluiten één uur voor de daadwerkelijke sluitingstijd.
Tickets zijn €6 voor volwassenen tussen de 25 jaar en de 65 jaar. Kinderen tot 18 jaar kunnen gratis naar binnen, net zoals iedereen ouder dan 65 jaar. Wanneer je tussen de 18 en de 25 jaar ben betaal je een gereduceerd bedrag van €3.
Waar overnachten in Puglia?
Een gouden tip: zoek een verblijf buiten de toeristische steden. Daar vind je vaak uitstekende mogelijkheden om te overnachten voor democratische prijzen. Als je met de auto op vakantie gaat, kan je perfect verblijven in de charmante kleinere dorpjes. Sommige onbekende dorpen liggen zelfs maar op een steenworp van de populaire plaatsen.
Wil jij ook graag authentiek overnachten in Puglia? Wel dan hebben we enkele leuke suggesties voor jou. Geniet van het authentieke Italië in een typische masserie trulli of agritourismo. We maakten een lijstje van de verblijven die we ten zeerste kunnen aanbevelen (zelf getest en goedgekeurd !).
Wil jij ook niets missen tijdens je vakantie in Puglia?
Herkenbaar: Je wil er zeker van zijn dat je niets mist tijdens je vakantie in Puglia? Dan is er goed nieuws, want wij deden alvast al het opzoekingswerk voor jou. Koop onze reisgids Puglia met meer dan 134 beschreven bezienswaardigheden (+ GPS coördinaten). Eerst uitproberen? Download je gratis preview reisgids Puglia.