Wandeling Haarlem: verken het oude centrum, route + kaart

Wandeling Haarlem: verken het oude centrum, route + kaart

  • Startpunt: Grote Markt, Haarlem
  • Eindpunt: Grote Markt, Haarlem
  • Type: Stadswandeling
  • Afstand: 3,7 km
  • Duur: 4 uur
  • Wegdek: Verhard
  • Bewegwijzering: Geen (zie kaart in reisgids)
  • Rolwagens: Toegankelijk
  • Visit Haarlem

Volg route op kaart met GPS-tracker

Adv.
 

Download de wandelroute Haarlem en ontdek alle bezienswaardigheden

Haarlem nabij Amsterdam bezoeken? Wat is er allemaal te zien en doen? We gingen op verkenning en stippelden een complete stadswandeling uit. Haarlem is de hoofdstad van de provincie Noord-Holland en heeft heel wat te bieden: cultuur, kunst, shoppingplezier, horeca en je vindt er iets uniek: de Haarlemse Hofjes.

Er zijn nog heel wat meer bezienswaardigheden te ontdekken zoals de historische stadskern met tal van gebouwen waar Vlaamse bouwmeesters voor behoorlijk wat inbreng zorgden (Sint-Bavokerk, Vleeshal, de Waag). Wie kent niet Frans Hals, één van de Oude Hollandse Meesters, samen met Rembrandt en Vermeer. Hals woonde bijna zijn volledige leven in Haarlem. Het Frans Hals Museum is een topper dat je niet mag missen.

Een ontwijde kerk waar voortaan bier gebrouwen wordt? Daarvoor moet je naar de Jopenkerk. Zullen we nog vermelden dat Haarlem een echt shoppingparadijs is met leuke hippe winkeltjes en boetieks? Dat je er een uitgebreid aanbod aan horecazaken vindt is lekker meegenomen. Haarlem wacht op jou om ontdekt te worden.

Haarlem

Gratis stadswandeling Haarlem downloaden

GPX bestand(en) van deze route downloaden

GPS-tracks Haarlem: we hebben de GPS-tracks van deze route in een zip-bestand geplaatst dat je vrij kan downloaden.
Lees meer voor info over het gebruik van GPS-tracks.

Wachtrijen vermijden en speciale tours

Wat je zeker niet mag missen bij je bezoek aan Haarlem

De Haarlemse Hofjes, nu nog 22 in aantal maar ooit 40, zijn wooncomplexen waarin huisjes rond een binnentuin (hofje) staan.  Vele van deze binnenhofjes zijn gesticht in de 17de en 18de eeuw, meestal door vermogende families die een deel van hun verzamelde fortuin spendeerden om woningen te laten bouwen voor ouderen en behoeftigen. Opvallend hierbij dat die eer enkel te beurt viel aan bejaarde vrouwen (soms gold een bepaalde leeftijdsvereiste), weduwen en oude vrijsters. Zo'n hofje kreeg bijna altijd de naam van de gulle geldschieter.

In Haarlem staan ze overal in de stadskern verspreid. Ze zijn voor de stad een toeristische bezienswaardigheid. De vergelijking met een begijnhof gaat zover op met dit verschil dat er geen begijnen in wonen. Er gelden wel enkele specifieke bezoekregels omdat de huisjes privé bewoond zijn, niet meer verplicht door oude 'besjes' maar vaak door jonge gezinnen of studenten, singles. Zo kan je de hofjes alleen maar bezoeken op weekdagen tussen 10.00 en 17.00 u. en er wordt uiteraard het nodige respect en stilte gevraagd.  

Haarlem ligt zo'n 175 km van Antwerpen, 225 km van Gent en 200 km van Brussel. Het hield Vlaamse architecten en bouwmeesters niet tegen om mee te helpen opbouwen aan het architecturale erfgoed van Haarlem. Op de Grote Markt staat de Grote Kerk (Sint-Bavokerk). Bij uitbreidingen en renovaties brachten Vlamingen ideeën en plannen aan voor uitvoering. De Brusselaar Evert Spoorwater had een grote rol hierin. De zuidelijke gevel was een ontwerp van de Gentse architect Lieven de Key. Deze laatste tekende eveneens de bouwplannen voor de Vleeshal, vandaag thuisbasis voor het Archeologisch Museum Haarlem en voor de Waag, een prachtig hoekhuis aan de rivier het Spaarne. De torenklok bij de Nieuwe kerk is eveneens een idee van de Gentenaar.

We willen ook nog meegeven dat in het interieur van de Sint-Bavokerk nog sporen van Vlaamse (kunst)invloeden terug te vinden zijn. Het koperwerk schrijft men toe aan de Mechelaar Jan Fierens. Een beeldhouwwerk onder het orgel komt de Vlaming Jan Baptist Xavery toe. 
Copyright: AT-Europe/ Shutterstock.com/Didier Van Houts    

Wie weet dat Frans Hals, ontegensprekelijk één van de meest belangrijke kunstschilders van de Oud Hollandse School en de Gouden Eeuw, in Antwerpen geboren is? Hij zou al vroeg met zijn ouders naar Haarlem verhuizen en zou er niet meer weg gaan. Frans Hals zou zich specialiseren in groepsportretten (beroemd zijn de Schuttersstukken en Regentstukken), in portretten van enkelingen, kortom in het schilderen van mensen. Hij verstond het om de mimiek, expressie, de beweging zo op een unieke manier op het doek te toveren dat hij een voorloper werd genoemd van het latere impressionisme. Zodoende zouden een Monet, Manet maar ook een Van Gogh zich hebben laten inspireren door Frans Hals.

Het Frans Hals Museum brengt uiteraard een ode aan de kunstenaar uit de eigen stad. Hier hangen de meesterwerken van Hals (alle vier de Schutterstukken). Permanent kan je 12 originele Hals werken hier komen bewonderen. Vaak komen er ook in bruikleen naar het museum. Verder wordt er nog kunst gebracht vanaf de jaren 1500 tot heden. Bovendien ook werken van andere kunstenaars uit Haarlem: Goltzjus, Leyster, Ruisdael, ... 

Het is nogal een bont allegaartje aan religieus erfgoed dat je kan aantreffen in Haarlem. Een gewone kerk gebleven is de Sint-Bavokerk of ook gekend als Grote Kerk. Deze laatmiddeleeuwse gotische mastodont neemt ongeveer de helft van de Grote Markt in. Toegewijd aan Sint-Bavo nadat deze Heilige hielp om de aanvallende troepen uit Kennemerland op de vlucht te doen slaan. Intussen al tal van renovaties en uitbreidingen achter de rug, met medewerking van Vlaamse bouwmeesters (Evert Spoorwater, Lieven de Key). Na de Reformatie is ze omgevormd tot een protestantse kerk. Het interieur toont nog meer Vlaamse invloed: o.a. het koperwerk (Jan Fierens) en een beeldhouwwerk (Jan Baptist Xavery). Frans Hals, de kunstschilder uit de Gouden Eeuw, ligt hier begraven. 

Een wel heel speciale kerk is de Jopenkerk omdat hier geen religieus interieur meer staat maar ... bierketels, een bar en tafeltjes. Het is de stadsbrouwerij, annex café en restaurant. Meer info via www.jopenkerk.nl

De Bakenesserkerk is sinds 1997 hervormd maar diensten worden er niet meer gehouden. Nu kijk je er onder meer naar glas-in-loodramen met stripfiguren als onderwerp i.p.v. heiligen. De kerk is al een paar keer van eigenaar gewisseld maar is nu opnieuw in handen van de stad. 

In Haarlem staat ook nog een Waalse kerk en een Nieuwe kerk. De Waalse draagt een grillige geschiedenis met zich mee maar is behalve op Open Monumentendag niet te bezoeken. De Nieuwe kerk heeft een torenklok die er totaal niet bij past omdat beide constructies ... met amper 30 jaar verschil qua tijd opgetrokken zijn.

Kunst en wetenschap samen in één museum, je vindt het niet zo vaak samen onder één gebouw maar dus wel in het Teylers Museum dat alleen al maar voor het gebouw zelf de moeite waard is om er heen te gaan. De entreehal bijvoorbeeld met het mooie marmer, het bladgoud, de reliëfs is een prachtding. Pieter Teyler van der Hulst, een laken- en zijdehandelaar had goed geboerd. Hij begon een en ander te verzamelen en schonk die in nalatenschap aan de stad Haarlem. Het museum telt vandaag 12 volle tentoonstellingsruimtes. Mineralen, fossielen, skeletten, instrumenten uit de natuurwetenschappen naast schilderijen, tekeningen, schetsen van o.a. Michelangelo en Rafaël. Pieter Teyler wou graag de kunst en wetenschap helpen bevorderen. Vandaag kunnen we stellen dat de invulling van het museum dat voortreffelijk illustreert.

Over een brouwerij, bierketels, barstoelen en restauranttafels hebben we het al gehad in een andere FAQ (zie Jopenkerk onder Religieus erfgoed). Toch niet min als rariteit. Maar er zijn er nog in Haarlem. Op huisnummer 26 in de Kruisstraat vind je een gevel die historisch lijkt maar dat eigenlijk niet is want 'maar' gebouwd in 1932. En toch kleeft er geschiedenis aan de gevel. Een in Brugge geboren apotheker wou een combinatie van Brugse en Haarlemse geschiedenis vereeuwigd zien op de voorgevel van zijn woning. Je kijkt van l.n.r. naar de figuren van Lieven de Key, Hans Memling, de gebroeders van Eyck, Diederic Bouts en Frans Hals. Inderdaad, historische figuren met een link in zowel Brugge als Haarlem.  

Route op de kaart


Geschreven door

Geert Van de Voorde
Patrick Vanrysselberghe

211 ervaringen

- 9 december 2024 - chris verboven

goede basis om Haarlem te bezoeken. Zeker de tip ivm de begraafplaats was interessant.

- 26 november 2024 - Karin Bierens

Duidelijk en overzichtelijke beschrijving Alleen de icoontjes zijn onduidelijk als je route uitprint bv koffie plek etc

- 20 augustus 2024 - Liesbeth

Super duidelijke en mooie wandeling.

- 14 juli 2024 - Roland Van Dijck

Mooie wandeling Perfect gegidst

- 3 juli 2024 - Liesbeth

Wat een superleuke stadswandeling hebben we gedaan in Haarlem Echt prachtige straatjes en je ziet dingen die je nooit eerder gezien heb

Gratis stadswandeling Haarlem downloaden

Wil je elke week leuke reistips en voordelen ontvangen?