15 x bezienswaardigheden Schiermonnikoog bezoeken: wat zien & doen + verblijftips
Weekendje weg naar Schiermonnikoog? Ontdek dé mooiste plekjes en bezienswaardigheden op Schiermonnikoog
Schiermonnikoog, het kleinste bewoonde Nederlandse Waddeneiland, is een oase van rust en natuur. Het eiland heeft zich dan ook ontwikkeld tot een populaire bestemming voor natuurliefhebbers en rustzoekers. En met reden, want er valt hier heel wat te beleven.
Wil je even uitwaaien aan zee? Geen betere plek dan Schiermonnikoog om dat te doen. We vertellen je er graag alles over.
Inhoud artikel
Kaartje met bezienswaardigheden van Schiermonnikoog
Schiermonnikoog is een van de 8 Waddeneilanden in de Noordzee die behoren tot Nederland. Het eiland ligt ten noorden van de kust van Friesland en ten westen van de kust van Groningen. Hieronder zie je alvast een kaartje met de ligging van Schiermonnikoog en de mooiste bezienswaardigheden.
De geschiedenis van Schiermonnikoog
Schiermonnikoog heeft een rijke geschiedenis die teruggaat tot de middeleeuwen. De naam "Schiermonnikoog" verwijst naar de grijze monniken (schiermonniken) die hier ooit woonden. Ze waren afkomstig uit het klooster van Klaarkamp in Friesland en vestigden zich op het eiland om er te leven en te werken. In de loop der tijd groeide het klooster uit tot een belangrijk religieus en economisch centrum.
- Tijdens de Tachtigjarige Oorlog werd Schiermonnikoog echter niet gespaard. Er brak oorlogsgeweld uit en plunderingen werden de norm. Het klooster werd verlaten en in de eeuwen die volgden, werd het eiland een schuilplek voor smokkelaars en avonturiers.
- Het was pas in de 19e eeuw dat de rust op Schiermonnikoog terugkeerde.
- Vandaag is het ooit turbulente eiland een leuke vakantiebestemming.
Het nationaal park Schiermonnikoog
Het eiland is grotendeels bedekt met natuur. Zo’n twintig procent van de volledige oppervlakte van het eiland wordt al sinds 1989 beschermd door het nationaal park Schiermonnikoog. Het park omvat duinen, bossen, kwelders en natuurlijk ook stranden. Ook het aanliggende deel van de Waddenzee en de Noordzee behoren tot het nationale park. Het deel van de Waddenzee staat zelfs op de werelderfgoedlijst van UNESCO voor de ecologische waarde.
Het natuurgebied is verder ook de thuis van diverse planten- en diersoorten. Je kan hier urenlang wandelen en genieten van de ongerepte natuur. Het staat bekend als een van de laatste ongerepte stukken Nederland.
Kom je tussen 15 april en 15 juli? Dan is het nationaal park slechts beperkt toegankelijk. Er komen dan honderden lepelaars broeden en die krijgen bescherming. Het is dan natuurlijk wel een uitstekend moment om lepelaars te komen spotten.
LEESTIP: Ontdek nog meer nationaal parken in Nederland.
Kwelders, duinen en stranden
De kwelders van Schiermonnikoog spelen een cruciale rol in het ecosysteem van het eiland. Een kwelder is een begroeid, overstroombaar stuk land aan de zee. Ze vormen een broedplaats voor talloze vogelsoorten en dienen als buffer tegen de zee. Tijdens een wandeling over de kwelders kan je al dat moois bewonderen.
Strandwandeling op Schiermonnikoog
Het strand van Schiermonnikoog, dat zich uitstrekt over 18 kilometer, is een waar paradijs voor zowel zonaanbidders als natuurliefhebbers. Het Noordzeestrand zou een van de breedste stranden van Europa zijn. Op sommige plekken kan het strand bij laagtij tot wel één kilometer breed zijn. Hier kan je zonnebaden, zwemmen, schelpen verzamelen en een frisse duik in de Noordzee nemen.
Strandpalen
Tijdens een strandwandeling kom je ongetwijfeld wel enkele houten strandpalen met kenmerkende rode koppen tegen. De eerste strandpalen werden geplaatst in 1868 zodat men vroegtijdig veranderingen in de kustlijn kon signaleren. De palen waken als het ware over het eiland. Wil je graag meer te weten komen over deze palen en hun functie? Dan kan je eventueel een strandpalenwandeling boeken met gids.
Relaxen bij de strandpaviljoenen
Heb je na het maken van een mooie strandwandeling zin in een heerlijk kopje koffie of een verfrissende cocktail? Dan kan je terecht bij een van de leuke strandtenten. De strandpaviljoenen liggen aan de noordkant van het eiland op wandelafstand van elkaar. Strandpaviljoen De Marlijn Schier en Strandpaviljoen Paal 3 zijn de hotspots.
Schiermonnikoog Dorp bezoeken
Het enige dorp op het eiland is Schiermonnikoog Dorp, gelegen aan de westkant van het eiland. Het dorpje wordt ook wel "Aisterbun" (Oosterburen) genoemd, in tegenstelling tot Westerburen, een dorpje dat in de 17e eeuw door de zee verzwolgen werd. Je zal ook opmerken dat de meeste straten van oost naar west lopen om de wind tegen te houden.
In Schiermonnikoog Dorp kan je rondstruinen in de gezellige straatjes, lekker eten in een van de gezellige restaurants, winkelen en historische gebouwen bewonderen, waaronder de typische Walvisvaardershuisjes. In het dorpscentrum vind je ook de zogenaamde "walviskaak", de onderkaak van een Blauwe Vinvis die op 6 maart 1950 in de Zuidelijke IJszee is geschoten. Deze walviskaak van maar liefst 1.500 kg herinnert Schiermonnikoog aan de walvisvaart.
Verder is het dorpje een uitstekende plek om neer te ploffen op een terrasje en een lekker visgerecht te proeven. .
OVERNACHTINGSTIP: Verblijf tijdens je bezoek bij Huisje 1794, een rijksmonument in de dorpskern van Schiermonnikoog. Dit vakantiehuis heeft een knusse monumentale sfeer en biedt moderne kamers, een aangename tuin en gratis WiFi.
Bezoek het rariteitenkabinet Gribus
Nederlanders hebben door de eeuwen heen heel wat ontdekkingsreizen gemaakt en natuurlijk heeft Nederland zelf ook een berucht, koloniaal verleden. Naast het verblijf It Aude Kolonyhus (het Oude Koloniehuis) aan de Badweg, vind je het rariteitenkabinet Gribus waar onder andere spullen van over de hele wereld tentoongesteld worden. Er loopt ook een expositie over de Nederlandse walvisvaart naar de Zuidpool. De toegang is helemaal gratis. Meer info op de website
De Noordertoren en Zuidertoren vuurtorens
Schiermonnikoog heeft twee iconische 'vuurtorens': de witte en de rode. Alleen de 37 meter hoge rode vuurtoren, ook wel de Noordertoren genoemd, is nog in dienst en wordt dag en nacht bemand. Je kan de vuurtoren wel niet beklimmen.
De witte toren, ook wel de Zuidertoren genoemd, nabij het Dorpshuis werd in 1854 gebouwd maar bleek na enkele decennia overbodig. Je kan de toren bezoeken door een rondleiding te boeken met gids door een mailtje te sturen naar [email protected].
Oorlogsbegraafplaats Vredenhof
Vanaf de Wassermannbunker loopt een voetpad naar het oorlogs- en drenkelingenbegraafplaats Vredenhof. Op initiatief van een aantal eilanders, zoals Ruurd Fenenga (een oud-kapitein op de zeilvaart), boer Theunis Riekert Visser, dorpsboer Rink de Boer werd het kerkhof in 1917 aangelegd. Op het Vredenhof liggen enkele oorlogsslachtoffers uit beide Wereldoorlogen, die afkomstig waren uit onder andere Australië, Canada, Frankrijk, Duitsland, Groot-Brittannië en Polen.
LEESTIP: Ontdek ook de leukste activiteiten en bezienswaardigheden op de andere Waddeneilanden.
De sporen van de Tweede Wereldoorlog
Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd Schiermonnikoog vijf jaar lang bezet door de Duitsers, die bunkers en verdedigingswerken bouwden. Verborgen in het landschap, ligt de Nederlandse kust nog steeds vol met zo'n bunkers en verdedigingswerken waarvan je sommige vandaag de dag kan bezoeken.
Breng zeker een bezoekje aan het Bunkermuseum Schlei of beklim de Wassermannbunker.
Het Bunkermuseum biedt inzicht in die turbulente periode en huist tentoonstellingen die de geschiedenis van het eiland in die tijd belichten. Bijzonder interessant voor de geschiedenisliefhebbers onder ons! Meer info op de website.
De Wassermannbunker, gebouwd door de Duitsers op de hoogste duin van Schiermonnikoog (Poemelsduin), moest voorzien worden van een zogenaamde Wassermann-radarantenne. Zulke antennes werden altijd op de hoogste duinen geplaatst zodat men vijandige vliegtuigen zo snel mogelijk kon bespeuren. De geplande radar is echter nooit gerealiseerd, de bunker zelf diende als onderkomen voor soldaten die de installatie moesten bedienen. Vandaag kan je deze bunker beklimmen voor een weids uitzicht op de duinen en het eiland.
Wandelen en fietsen op Schiermonnikoog
Schiermonnikoog is een autovrij eiland, alleen de eilandbewoners mogen gebruik maken van hun wagen. Je kan het eiland dus niet verkennen met de auto, maar dat is niet zo erg! Laat je auto achter op de parkeerplaats in het Groningse Lauwersoog (bekijk ligging), vanwaar de boot vertrekt. Huur in plaats daarvan een fiets of trek je wandelschoenen aan. Zo kan je op je eigen tempo de natuur en de bezienswaardigheden ontdekken.
- Je kan op één dag tijd het hele eiland rondfietsen. Er zijn verschillende plekken op het eiland waar je een fiets kan huren, zoals bijvoorbeeld waar de ferry aankomt in de haven bij Fietsenverhuur Veerdam (bekijk ligging).
- Wandelaars moeten naar de Kobbeduinen aan de oostkant van het eiland. Daar kan je verschillende wandelpaden volgen en zo de duinen en kwelders verkennen. Klim naar de top van een duin en geniet van een adembenemend uitzicht over het eiland. Het eiland heeft daarnaast ook bosrijke gebieden waar je mooie wandelingen kan maken, in het gezelschap van de vele vogels.
Zeehonden spotten
Schiermonnikoog is de thuisbasis van een grote populatie zeehonden. Probeer zeker om de zeehonden te spotten wanneer je een bezoek brengt aan het eiland. De beste plek om dat te doen, is de Balg in het oosten van het eiland (bekijk ligging). Het is een beschermde plek, onderdeel van het nationaal park, waar de zeehonden doorgaans komen om te rusten.
- Je bereikt de Balg op twee manieren: een boottochtje, dat je kan boeken bij de toeristische dienst (VVV Schiermonnikoog).
- Of met de Eilander Balgexpres, een tractor met overdekte kar die je naar de Balg brengt. Van een avontuur gesproken. Meer info over de Balgexpres.
En vogels spotten op de Westerplas
Niet ver van Schierimonnikoog Dorp ligt de Westerplas, een uitgestrekte zoetwaterplas waar heel wat vogels leven. Middenin het water is er een vogelkijkhut gebouwd waar je in alle stilte vogels kan spotten. Een absolute aanrader. Spendeer er minstens een half uurtje en je zal versteld staan van de hoeveelheid vogels die je zal zien. Er wonen ook veel eenden en in de lente kan je hier lepelaars spotten.
Wist je trouwens dat de Westerplas ook voor de bewoners en bezoekers een cruciale rol heeft? Een groot gedeelte van het drinkwater op Schiermonnikoog wordt namelijk in de omgeving van de Westerplas gewonnen.
Tip: Neem zeker een verrekijker mee als je zeehonden en vogels gaat spotten.
Wadlopen op Schiermonnikoog
Wadlopen is natuurlijk een van de populairste activiteiten die je op de Waddeneilanden kan doen. Verschillende organisaties op het eiland bieden excursies aan waar je kan wadlopen. De georganiseerde wandelingen trekken over het wad bij het wisselen van het getij wanneer de waterstand op zijn laagst staat, waarbij je door het slik en de mosselbanken tussen de eilanden kan lopen.
Leuke hotspots om te eten en drinken op Schiermonnikoog
- Het sfeervolle Boothuis in het dorpscentrum. Dit gebouw was vroeger de thuisbasis van de reddingsboot, vandaar ook de "het Oude Boothuis".
- Op 5 minuten fietsen vanuit het dorp vind je het sfeervol, ontspannen drink- & eethuis de Berkenplas. Dit restaurant ligt te midden van de natuur aan een zoetwater recreatieplas (waar je kan zwemmen) met speelstrand en wordt omringd door bos en duinen. Geniet vanop het zonnige terras van een hapje en een drankje na het zwemmen.
- Bij het Beachclub Noderstraun kijk je vanop het terras uit over de zee.
- Last but not least, Hotel Van der Werff, het eerste en daarmee oudste hotel van Schiermonnikoog. In de voormalige gelagkamer en lounge geniet je van een heerlijk drankje.
Hoe bereik je het Waddeneiland Schiermonnikoog?
Zoals we eerder aangehaald hebben, is Schiermonnikoog een autovrij eiland. Je vraagt je wellicht af hoe je het eiland dan wel kan bezoeken. Laat je auto achter op een van de betalende parkings bij het Groningse dorp Lauwersoog. Scheepspark is een ondergrondse parkeergarage, op 100 meter van de veerdienst. Hier betaal je € 6,75/dag (reserveren niet mogelijk). Iets verder kan je parkeren bij Bos Marine Services parking voor € 5/dag (reserveren mogelijk).
- De veerboot vertrekt vanuit de veerhaven in Lauwersoog (bekijk ligging).
- De overtocht wordt uitgevoerd door Wagenborg Passagiersdiensten en dient op voorhand gereserveerd te worden, reserveren kan hier makkelijk online. Met de veerboot kunnen ongeveer 1000 passagiers overgezet worden.
- De gewone veerboot doet drie kwartier over de oversteek, maar er is ook een sneldienst die de oversteek in amper twintig minuten maakt.
- In de zomermaanden vertrekt er ook een ferry vanuit Ameland.
Vertrektijden van de veerdiensten
- Lauwersoog - Schiermonnikoog van maandag t/m zaterdag: 6u30, 9u30, 12u30, 15u30 en 18u30
- Lauwersoog - Schiermonnikoog op zon- en feestdagen: 9u30, 12u30, 15u30 en 18u30
- Schiermonnikoog - Lauwersoog van maandag t/m zaterdag: 7u30, 10u30, 13u30, 16u30 en 19u30
- Schiermonnikoog - Lauwersoog op zon- en feestdagen: 10u30, 13u30, 16u30 en 19u30
Waar overnachten op Schiermonnikoog?
Alhoewel Schiermonnikoog op zich niet zo groot is, heeft het eiland toch heel wat te bieden. Je kan er leuke activiteiten doen, bezienswaardigheden bezoeken maar vooral even heerlijk tot rust komen. Daarom is één dagje vaak niet genoeg en maak je er best een weekendje weg van. En dan heb je natuurlijk een verblijfplaats nodig! Hieronder vind je alvast enkele leuke adresjes om te overnachten tijdens je bezoek aan Schiermonnikoog.
Onze favoriete verblijven op Schiermonnikoog
Mis niets van Texel met onze reisgids
Herkenbaar: je wil er zeker van zijn dat je niets mist tijdens je vakantie op Texel? Dan is er goed nieuws, wij deden alvast al het opzoekingswerk voor jou. Koop onze reisgids Texel met een volledige uitgestippelde rondreis op het eiland, 6 wandelingen + fietsroute. Eerst uitproberen? Download je gratis preview reisgids Texel.